Elektrikli araçların yollarda daha da yoğunlaştığı son birkaç yıldır bu teknolojiye karşı endişe ve ön yargılar da yoğunlaşıyor. Güvenlik açısından endişelerin en yüksek olduğu konu ise ana akım medyada karşımıza çıkan yangın haberleri. Elektrikli araçlar hakkında neredeyse hiçbir şey bilmeyen biri bile geri çağrılan modelleri duymuş veya yanan bir Tesla videosu ile karşılaşmış olabilir.
Peki, elektrikli araçlar gerçekten de tipik bir içten yanmalı araçtan daha fazla yangına neden olur mu? Elektrikli araçlar alev aldığında ne kadar güvenlidir? Yangın, muhtemel elektrikli araç alıcılarının endişelenmesi gereken bir risk midir? Hep beraber detaylıca yorumlayalım.
Tesla Cybertruck
Araç yangınlarına ilişkin mevcut veri setlerimiz çeşitli ve sınırlı. Ancak çalışmalar, elektrikli araçların içten yanmalı araçlardan "daha fazla alev alma riskine" sahip olduğuna dair geçerli bir kanıt sunamıyor. Aksine, içten yanmalı araçlar daha fazla yangına sebep oluyor gibi görünüyor.
Avustralya'daki EV Fire Safe, 2010'dan 2020'ye kadar gerçekleşen araç yangınlarını inceledi. Çalışma, bu süre zarfında içten yanmalı araçların %0,1'inin, elektrikli araçların ise %0,0012'sinin (83 kat daha düşük) yangına yakalandığı sonucuna varıyor.
The Guardian'a göre, elektrikli araçlara kucak açan Norveç'te içten yanmalı araçların elektrikli araçlara kıyasla dört ila beş kat daha fazla yangın çıkardığı tespit edilmiştir. İsveç Acil Durumlar Ajansı tarafından 2022 yılı için yapılan bir çalışmada, tüm yakıt türlerinin 100.000 araç başına 68 yangın çıkardığı, buna karşılık elektrikli araçların 100.000 araç başına 3,8 yangın çıkardığı tespit edilmiştir.
Elektrikli araç yangınlarının sayısı, batarya paketi eskidikçe ve hareketli parçalar yıprandıkça doğal olarak artacak. Ancak bu rakamların içten yanmalı araçlardaki yangın sayısını geçmesi mevcut tablolarda çok zor görünüyor.
New Jersey'de Tesla Model 3 Yangını
Elektrikli araçlar içten yanmalı araçlar kadar sık alev almayabilir. Ancak alev aldıklarında, itfaiye birimlerinin (özellikle uygun eğitim ve kaynaklara sahip olmayanların) alevi söndürmesi çok daha zor. Alev alan pil hücreleri "termal sızıntı" adı verilen bir duruma girebilir. Bu durumda yangını başlatan kimyasallar, zincirleme bir reaksiyon başlatarak aşırı yüksek ısılara ulaşabilir.
Elektrikli araç yangınları, bazen ilk yangın söndürüldükten uzun bir süre sonra yeniden alevlenebilir. EV Fire Safe, elektrikli araç yangınlarının %13'ünün yeniden alev aldığını tespit etmiş. Çalışmada, ilk yangından 68 gün sonra bile yeniden alevlenen bir araç kaydedilmiş.
Su, elektrikli araç akü yangınlarını söndürür. Ancak, bir elektrikli araç yangınına doğrudan su ulaştırmak zor olabilir. Bataryayı hasardan koruyan katmanlar alevlere ulaşmayı zorlaştırır. Ve batarya paketleri tipik olarak aracın altında bulunur, bu da süreci daha karmaşık hâle getirir.
Yine de, bu risk elektrikli araç satın almanıza engel olacak kadar büyük değil. New York İtfaiye Departmanı bile “lityum-iyon pillerin tehlikelerini” detaylandıran açıklamasında, sayıları hızla artmasına rağmen elektrikli arabaların riskinden bahsetmiyor. Açıklamada e-scooter ve e-bisiklet gibi büyük bataryalara sahip olan, genellikle kapalı alanlarda düzensiz olarak şarj edilen ve otomobil üreticileriyle aynı düzenlemelere, üretim standartlarına ve potansiyel sorumluluğa tabi olmayan üreticiler tarafından üretilen araçlara dikkat çekiliyor.
Bunlara da göz atın